Czy znasz koncepcję Total Rewards? Jeśli nie, warto to, czym prędzej nadrobić – zwłaszcza jeśli Twoja firma zmaga się z presją płacową. Ta wiedza pozwoli pochylić się nad strategią wynagrodzeń z nowym spojrzeniem. System Total Rewards obejmuje zarówno wynagrodzenie zasadnicze, jak i dodatkowe świadczenia. W niniejszym artykule przyjrzymy się, jak benefity wpisują się w system wynagrodzeń, jakie są ich rodzaje i jakie korzyści przynoszą pracownikom i pracodawcom.
Czym jest wynagrodzenie zasadnicze?
Wynagrodzenie zasadnicze to podstawowa składowa wypłaty. Ustala się je na początku stosunku pracy. Jeśli zastanawia Cię, czy premia wlicza się do wynagrodzenia zasadniczego, odpowiedź brzmi: może tak być. Jednak tylko jako uzupełnienie wypłaty do wysokości pensji minimalnej za pracę. Zdarza się, że wynagrodzenie zasadnicze jest niższe niż płaca minimalna i prawo dopuszcza sytuację, w której brakująca kwota zostaje uzupełniona właśnie premią. Poza tą sytuacją premia nie jest traktowana jako część wynagrodzenia zasadniczego.
W 2024 roku minimalne wynagrodzenie zasadnicze w Polsce wynosi 4242 zł brutto, co stanowi równowartość 3221,98 zł netto (dla większości pracowników). Kwota ta wzrośnie w lipcu i będzie wynosiła 4300 zł brutto, czyli 3261,53 zł netto.
Jakie mogą być dodatki do wynagrodzenia zasadniczego?
Dodatki do wynagrodzenia zasadniczego to zmienna część wynagrodzenia, która obejmuje wszystkie elementy, które pracodawca jest zobowiązany wypłacić na mocy przepisów prawa pracy. Łącznie z płacą zasadniczą stanowią odpowiedź na pytanie „co to jest przychód pracownika?”. W skład przychodu wchodzą:
- płaca zasadnicza,
- świadczenia za czas choroby, urlopu, szkolenia, przestoju i podobnych,
- diety za delegacje służbowe,
- wynagrodzenie oraz dodatkowe świadczenia za pracę wykonywaną poza standardowymi godzinami pracy,
- wypłaty związane z zakończeniem stosunku pracy, takie jak odprawy emerytalne, rentowe czy świadczenia pośmiertne,
- rekompensaty za szkody poniesione przez pracownika w związku z wykonywaniem obowiązków zawodowych.
Powyższą listę wystarczy zsumować – to rozwiązuje kwestię tego, jak obliczyć przychód pracownika. Warto pamiętać o składnikach wynagrodzenia, które są nieobowiązkowe. Należą do nich różnego rodzaju premie i nagrody regulaminowe, prowizje od sprzedaży czy dodatki, takie jak stażowe czy funkcyjne. Te dodatkowe formy wynagrodzenia są często stosowane jako narzędzie motywacyjne, mające na celu zwiększenie zaangażowania pracowników.
W systemie Total Rewards wynagrodzenie to więcej niż pieniądze. Co powinna uwzględnić polityka płacowa firmy?
Czym jest system Total Rewards?
System Total Rewards to kompleksowe podejście do wynagrodzeń, które obejmuje nie tylko wynagrodzenie zasadnicze i dodatki, ale również szeroki zakres benefitów pracowniczych. W tym systemie świadczenia pozapłacowe są traktowane jako ważny element zwiększający zaangażowanie pracowników i ich satysfakcję z pracy. System Total Rewards wspiera również pozytywny employer branding, czyli wizerunek pracodawcy na rynku pracy.
Co ważne, system ma silne umocowanie w praktyce: według raportu Employer Brand Research 2023 [1] od Randstad, prawie 3/4 badanych stwierdziło, że wynagrodzenie i benefity to najważniejszy czynnik decydujący o atrakcyjności oferty pracy. Z kolei badanie zlecone przez Enter The Code [2] wykazało, że zatrudnieni w 75% przypadków zwracają uwagę na obecność korzyści pozapłacowych w ogłoszeniach, a połowa respondentów uważa, że benefity są kluczowym dodatkiem do wynagrodzenia.
Jak obliczyć wynagrodzenie?
Aby obliczyć wynagrodzenie pracownika netto (czyli „na rękę”), należy:
- Określić kwotę wynagrodzenia brutto, czyli przed odliczeniem podatku i składki ZUS (części pracodawcy i pracownika).
- Od wynagrodzenia brutto należy odjąć obowiązkowe składki na ubezpieczenia społeczne (emerytalne, rentowe, wypadkowe, chorobowe) oraz składkę na ubezpieczenie zdrowotne.
- Od uzyskanej kwoty oblicza się zaliczkę na podatek dochodowy.
- Jeśli istnieją inne potrącenia, na przykład zaliczki na PPK (Pracownicze Plany Kapitałowe), należy je również odjąć.
- Powstała kwota jest wynagrodzeniem netto.
Jak to się ma do wynagrodzenia w systemie Total Rewards? W końcu wymaga ono uwzględnienia nie tylko tradycyjnych składników wypłaty, takich jak wynagrodzenie zasadnicze i dodatki, ale również szerokiego zakresu różnego rodzaju benefitów pracowniczych, zarówno tych finansowych, jak i niefinansowych.
Podpowiadamy, jak można podejść do takich kalkulacji:
- Początek jest ten sam – określ, jakie wynagrodzenie zasadnicze dostaje pracownik.
- Uwzględnij wszelkie dodatki, takie jak premie, dodatki za nadgodziny, czy dodatki za pracę w szczególnych warunkach.
- Do wynagrodzenia dodaj wartość benefitów finansowych, takich jak programy emerytalne, ubezpieczenia na życie, karty lunchowe, dostęp do szkoleń i kursów rozwojowych, opieki zdrowotnej czy dofinansowanie wypoczynku. Odejmij obowiązujące podatki i składki.
- Oceń wartość benefitów poza finansowych. Trudniej jest przeliczyć je na konkretne kwoty, jednak ważne jest uwzględnienie ich wartości percepcyjnej. Mogą to być elastyczne godziny pracy, możliwość pracy zdalnej, program mentoringowy w firmie.
- Wynagrodzenie netto i korzyści wynikające z benefitów poza finansowych to pełen zysk pracownika. I warto go komunikować!
Wartość dodaną wynikającą z benefitów niefinansowych opłaca się komunikować, choć tkwi w tym pewne wyzwanie. Może być różnie postrzegana przez różnych pracowników. Aby najlepiej ocenić, które elementy systemu Total Rewards odbierane są jako najcenniejsze, korzysta się z badań satysfakcji pracowników.
Jakie benefity dla pracowników są najbardziej wartościowe?
I właściwie co to benefity? To wszelkiego rodzaju świadczenia pozapłacowe, takie jak kafeterie, karty lunchowe czy karnety na siłownię.
„Ogólnopolski przegląd benefitów” przeprowadzony przez Edenred w 2022 roku wykazał, że najpopularniejsze benefity wcale nie są tymi, których pracownicy chcą najbardziej. Na liście chcianych świadczeń znalazły się wspierające work-life balance, takie jak karta lunchowa i dofinansowanie posiłków czy wsparcie w pokryciu kosztów dojazdu. Przed wprowadzeniem nowych benefitów warto zapytać pracowników, jakiego rodzaju świadczenia są przez nich oczekiwane. To buduje poczucie sprawczości i sprzyja większej motywacji w zespole.
Jakie benefity zwiększają siłę nabywczą pracowników?
Benefity zwiększające siłę nabywczą pracowników to te, które pozwalają na oszczędności w codziennych wydatkach lub oferują dodatkowe świadczenia o wartości pieniężnej. Przykładem może być karta lunchowa, która dzięki zwolnieniu z ZUS do kwoty 450 zł miesięcznie, zwiększa dochód netto pracownika, jednocześnie obniżając koszty pracodawcy. Karta lunchowa może być finansowana ze środków obrotowych lub ZFŚS (Zakładowego Funduszu Świadczeń Socjalnych).
Wprowadzenie benefitów do systemu Total Rewards, jest strategicznym krokiem w walce z presją płacową, która stanowi zadowalające rozwiązanie dla obu stron. Poprawiają one dobrostan pracowników, zwiększają ich motywację i lojalność wobec firmy, a także mogą stanowić narzędzie optymalizacji kosztów w organizacji. Czemu by nie spróbować?
[1 ]https://info.randstad.pl/pobierz-2023-randstad-employer-brand-research-raport
[2] https://enterthecode.pl/praca-w-it/benefity-pracownicze-podsumowanie-badania/.