W obecnym świecie, gdzie dobrostan pracowników i ich satysfakcja odgrywają kluczową rolę, benefity pracownicze stają się nieodłącznym elementem strategii HR firm. To cenna waluta odzwierciedlająca zarówno zrozumienie potrzeb pracowników, jak i dążenie do tworzenia wartościowego miejsca pracy. Benefity są elementem systemu wynagrodzeń Total Rewards, a wartość rynku benefitów w Polsce ocenia się na 16 mld zł. W tym artykule przybliżymy, czym są benefity pracownicze, jakie są ich rodzaje, komu przysługują, jakie są najbardziej pożądane przez pracowników oraz które z nich są zwolnione z ZUS. Odkryjemy również, które benefity uznawane są za najlepsze, kształtując w ten sposób rynek świadczeń pozapłacowych w Polsce.
Benefity dla pracowników – co to jest?
Słowo benefit pochodzi z łaciny i składa się z dwóch członów: bene (łac. dobrze) oraz facere (łac. czynić). Także benefity mają czynić dobro, w zamyśle być odpowiedzią na czyjeś potrzeby.
Benefity pracownicze to dodatkowe świadczenia oferowane przez pracodawców, które otrzymują zatrudnieni poza comiesięcznym wynagrodzeniem zasadniczym. Obejmują one różnorodne formy, od ubezpieczenia zdrowotnego po elastyczne godziny pracy, i mają na celu zwiększenie satysfakcji z pracy oraz lojalności pracowników, co ma bezpośrednie przełożenie na powodzenie biznesu.
Benefity dla pracowników to coś więcej niż tylko dodatki do pensji. Są to świadczenia, które pracodawca oferuje pracownikom, aby wzbogacić ich życie zawodowe i prywatne. To nie tylko korzyści materialne, ale również inwestycja w dobrostan pracowników, która przekłada się na lepszą atmosferę w pracy i większą efektywność. Benefity są więc integralną częścią strategii firmy, która dąży do tworzenia pozytywnego środowiska pracy, gdzie każdy czuje się doceniony i zaangażowany.
Co jest istotą benefitów pracowniczych? Przede wszystkim mają one zwiększać ogólnie pojęty dobrostan zatrudnionych, być odpowiedzią na realne potrzeby pracowników. Jednak benefit, aby był skuteczny, musi być wykorzystywany. Inwestycja w źle dobrane benefity, z których pracownicy nie korzystają to strata – zarówno dla pracowników jak i dla pracodawcy. Idealny benefit pracowniczy to więc taki, który jest w całości wykorzystywany, generuje możliwie najwięcej korzyści pracownikom przy optymalnym koszcie dla pracodawcy.
Rodzaje benefitów pracowniczych. Najpopularniejsze benefity dla pracowników – przykłady
Benefity pracownicze to nie tylko koszt dla firmy, to przede wszystkim inwestycja w pracowników.
Benefity z założenia powinny przede wszystkim realizować cele pracodawcy (wypoczęci, zdrowsi, lepiej zmotywowani pracownicy, w dobrej kondycji fizycznej i psychicznej to lepsze wyniki biznesowe).
Obejmują szeroką gamę świadczeń, które można podzielić na kilka głównych kategorii:
- Benefity zdrowotne – takie jak pakiet medyczny czy ubezpieczenie na życie, które są najczęściej oferowane przez pracodawców. Poprawiają dostęp do świadczeń zdrowotnych dla pracownika i jego bliskich, dzięki nim pracownicy mają być zdrowsi, mniej chorować, być w lepszej kondycji. To z kolei wpływa na efektywność i kreatywność oraz zaangażowanie w pracę.
- Benefity sportowe – w tym karty na siłownię lub klubu fitness. Bardzo popularny benefit, który miał na celu poprawę zdrowia i kondycji pracowników. Jednocześnie badania pokazują, że jest to obecnie jeden z najmniej wykorzystywanych benefitów.
- Dofinansowanie posiłków, benefity żywieniowe – karty lunchowe (np. Edenred). Mają formę kart przedpłaconych, które są zasilane przez pracodawcę, a pracownik może za otrzymane środki kupić gotowe posiłki w popularnym markecie, zamówić lunch do pracy przez aplikację do zamawiania jedzenia czy pójść do lokalnej restauracji.
- Kafeteria benefitów – umożliwiająca pracownikom wybór spośród różnorodnych świadczeń.
Benefity, chociaż w nazwie mają słowo „pracownicze” są korzyścią obustronną, dla pracownika i dla pracodawcy. Ich znaczenie jest coraz większe w kontekście budowania pozytywnej kultury pracy i przyciągania talentów. Ciekawe benefity nie tylko podnoszą jakość życia pracowników, ale także odzwierciedlają zaangażowanie firmy w tworzenie zdrowego i satysfakcjonującego środowiska pracy.
Benefity – komu przysługują w pracy?
Benefity coraz częściej obejmują zarówno pracowników etatowych, jak i zleceniobiorców oraz świadczących usługi B2B, co jest odzwierciedleniem zmieniającego się rynku pracy i rosnącej elastyczności form zatrudnienia. Dlatego najlepsze benefity to te uniwersalne, które zaspokajają najbardziej powszechne potrzeby i mogą być wykorzystywane przez pracowników zatrudnionych na różnych zasadach, a także dla pracowników zdalnych.
Jakie benefity wybierają pracownicy?
W kontekście wyboru benefitów przez pracowników, w 2023 roku obserwowaliśmy ewolucję preferencji, która odzwierciedla zmieniające się potrzeby i oczekiwania różnych pokoleń pracowników. Dane firmy Edenred wskazują, że najbardziej pożądane są świadczenia wspierające budżety domowe, co oczywiście wynika z wysokiej inflacji (są to np.: wczasy pod gruszą, karty lunchowe, karty przedpłacone, dofinansowanie transportu publicznego, samochód służbowy, nauka języka obcego, prezenty dla dzieci pracowników).
Niestety w wielu firmach obserwuje się duży rozdźwięk pomiędzy benefitami, które proponuje pracodawca, a tymi, jakich oczekują pracownicy. Są to przede wszystkim:
Widać to na poniższym wykresie, który powstał na podstawie badań firmy Edenred. Najbardziej pożądanym benefitem są: dofinansowanie posiłków, prywatne ubezpieczenie medyczne, karty prezentowe i bony na święta czy dopłaty do wakacji. Ale to dofinansowanie posiłków jest najbardziej pożądanym i jednocześnie najrzadszym benefitem pozapłacowym.
Rynek benefitów w Polsce systematycznie rośnie, adaptując się do obecnego stylu życia Polaków. Pomimo że wynagrodzenie jest głównym aspektem decydującym o wyborze miejsca pracy, oferowane benefity pozapłacowe mogą ułatwić przyciągnięcie nowych talentów.
Które benefity dla pracowników są zwolnione z ZUS?
Pracodawcy w Polsce mogą liczyć na ulgi w rozliczaniu benefitów – niektóre z nich zwolnione są ze składek ZUS. Jeśli pracodawca prowadzi Zakładowy Fundusz Świadczeń Socjalnych i z niego finansuje benefity pracownicze, obowiązują go przepisy ustawy, która szczegółowo określa cele wydatkowania takiego funduszu.
Benefity pracownicze, które są zwolnione ze składek ZUS w Polsce w 2024 roku, obejmują kilka świadczeń. Do najważniejszych z nich należą m.in.:
- Dobrowolnie zaoferowane posiłki dla pracowników: to benefit zwolniony z ZUS, który można finansować nie tylko ZFŚS, ale też ze środków obrotowych. Trzeba pamiętać, że to coś innego niż obowiązkowe posiłki regeneracyjne. Ten benefit jest zwolniony ze składek ZUS do 450 zł/miesięcznie na pracownika.
- Szczepienia przeciwko grypie, masaż i fizjoterapia: Te świadczenia nie są traktowane jako przychód, co oznacza, że nie zalicza się ich do podstawy naliczenia składek ZUS(1).
Upominki rzeczowe na ważne okazje: Takie jak urodziny czy święta, które nie są dla pracowników przychodem, czyli podatek PIT nie musi zostać od nich uregulowany, nie płaci się również składek ZUS.
Warto jednak zauważyć, że nie wszystkie benefity są zwolnione z opodatkowania i oskładkowania, więc ważne jest dokładne zrozumienie obowiązujących przepisów przed wprowadzeniem danego świadczenia..
Najlepsze benefity pracownicze
Badania wykazują, że benefity pracownicze są ważne dla 60% pracowników, ale tylko 15% z nich jest zadowolona z oferowanych przez pracodawcę świadczeń. Oznacza to, że środki przeznaczane na ten cel w wielu firmach nie są wydawane efektywnie.
Jak zatem dobrze dobrać świadczenia? Najlepszym sposobem jest coroczny przegląd benefitów w firmie, zakończony ankietą badającą realne potrzeby pracowników oraz ich oczekiwania. Pozwala to ocenić stopień zadowolenia z dotychczas otrzymywanych dodatków, pokazuje zaangażowanie firmy, eliminuje ryzyko ulokowania budżetu w nietrafione rozwiązania i jest prostą sposobem na poznanie preferencji i znacznego zwiększenia zadowolenia zespołu.
Obecnie najbardziej pożądane i efektywne benefitu na rynku to:
- Dofinansowanie posiłków: np. Karty Lunchowe Edenred, które umożliwiają pracownikom zakup posiłków w pracy, są bardzo cenione. Przynoszą one korzyści zarówno pracownikom, jak i pracodawcom, poprawiając zdrowie i dobrostan pracowników, zwiększając ich siłę nabywczą, promując kulturę dobrego odżywiania w miejscu pracy. Aż 92% zatrudnionych oceniło by dobrze lub bardzo dobrze pracodawcę oferującego takie świadczenie.
- Wsparcie zdrowotne: Pakiety medyczne oraz programy promujące zdrowy styl życia są kluczowe dla utrzymania dobrego stanu zdrowia i zapobiegania chorobom. Zdrowie to wciąż najwyżej ceniona wartość. Nie bez powodu pakiety medyczne są najczęściej pierwszym benefitem, jaki wprowadzają organizacje.
- Elastyczne godziny pracy i praca zdalna: Pozwalają na lepsze zbalansowanie życia zawodowego i prywatnego, co jest szczególnie cenione przez młodsze pokolenia pracowników.
Warto pamiętać, że w firmie mogą pracować różni pracownicy, o różnych zakresach obowiązków, różnie zatrudnieni. Kluczem jest znalezienie uniwersalnych benefitów, które odpowiedzą na oczekiwania załogi.
Benefity 2024 – na co postawić?
Karta lunchowa Edenred jest uniwersalnym benefitem pracowniczym, który oferuje korzyści zarówno dla firmy, jak i dla zatrudnionego.
Jest to karta przedpłacona, którą pracownicy mogą płacić w całej Polsce za posiłki w gastronomii, marketach spożywczych (np. Lidl, Biedronka, Kaufland) oraz za dania zamówione przez aplikacje. To benefit, z którego chętnie korzystają wszyscy pracownicy – zarówno fizyczni jak i biurowi, stacjonarni i zdalni oraz wykonujący obowiązki terenie. Niezależnie od typu pracy czy stanowiska – wszyscy musimy jeść, potrzebujemy przerwy na posiłek oraz cenimy dodatki wspierające domowe budżety.
Nowelizacja, która weszła w życie od 1 września 2023 roku, zwiększa atrakcyjność karty lunchowej jako benefitu – kwota ulgi ZUS z tytułu dofinansowania posiłków wzrosła aż o 50%. To pracodawca decyduje o wysokości doładowania, choć warto wykorzystać w pełni potencjał związany z przywilejami składkowymi.
Obecnie środki przekazane na kartę lunchową są zwolnione ze składek ZUS aż do kwoty 450 zł miesięcznie na pracownika.
Jeśli pracodawca chciałby przekazać tę kwotę w formie podwyżki wynagrodzenia zasadniczego (450 zł brutto), po wszelkich potrąceniach pracownik otrzymałby zaledwie 306 zł na rękę, a pracodawca musiałby się liczyć z całkowitym kosztem rzędu aż 537 zł. W przypadku „lunchówki” od pracownika pobierany jest tylko podatek PIT, zatem realnie otrzymuje on 396 zł do wykorzystania, a całkowity koszt pracodawcy wyniesie 450 zł. W drugim przypadku pracownik zyskuje rocznie o 1080 zł więcej, a pracodawca oszczędza na ZUS 1044 zł rocznie na jednym pracowniku.
Podsumowując, nowoczesne i uniwersalne benefity pracownicze uwzględnione w systemie wynagrodzeń to obecnie must have każdej nowoczesnej organizacji. To kluczowy element strategii firm, mający na celu zwiększenie satysfakcji i lojalności pracowników, ale także realizację celów pracodawcy. Uniwersalne benefity, odpowiadające na potrzeby pracowników odgrywają ważną rolę w tworzeniu pozytywnej kultury pracy. Wśród najbardziej pożądanych benefitów wymienić można dofinansowanie posiłków, wsparcie zdrowotne, programy rozwojowe, elastyczne godziny pracy oraz opcje pracy zdalnej.
Przypisy:
(1) https://sip.lex.pl/orzeczenia-i-pisma-urzedowe/pisma-urzedowe/0113-kdipt2-2-4011-1021-2020-2-aku-finansowanie-na-rzecz-185129264